​

​

Deyim aktarması nedir?

​

Tanım 1: Deyim aktarması yani diğer ismiyle anlam aktarması bir sözcüğün benzetme amacı ile başka bir sözcük yerine kullanılmasıdır. 

​

Tanım 2:

İnsana özgü bir kavramın doğaya, doğaya özgü bir kavramın insana aktarılmasına deyim aktarması denir. 

​

• Benim küçük meleğim nerede?

cümlesinde çocuğum, kızım gibi sözcükler yerine melek sözcüğü kullanılmıştır. Benzerlik amaçlı bu tür kullanımlar deyim aktarmalarıdır. 

​

Deyim Aktarmaları nasıl yapılır?

 1- İnsandan Doğaya aktarmalar (İnsana Özgü Kavramların Doğaya Aktarılması): Bu şekilde yapılan aktarmalarda insanlara ait olan özellikler doğadaki nesnelere verilir. 

• Kuşlar neşe içinde cıvıldaşıyor.

• Ovadaki bütün çiçekler el ele tutuşmuş, hep bir ağızdan şarkı söylüyorlardı.

• ​

2- Doğadan insana aktarmalar (Doğaya Özgü Kavramların İnsana Aktarılması):Doğadaki özelliklerin insanlarla beraber kullanılmasıdır. 

• Olgun tavırlarıyla herkesin beğenisini kazandı.(Olgunluk doğaya ait bir özelliktir)

• Bedir'in aslanları ancak bu kadar şanlı idi.

• Dalgalanır deli gönül şafakta.

• Kalbim yırtılıyor her nefesimde.

• Sert bir insan olduğu belliydi.(Sertlik)

•  

3- Duyu Aktarmaları: Bir duyuya ait olan kavramların başka duyular ile birlikte kullanılmasıdır. 

• Acı bir çığlık duyuldu. (Tat alma duyusundan işitme duyusuna)

• Keskin bir koku içeriye yayılmıştı. (Dokunma duyusundan koklama duyusuna) 

 

4. Doğayla İlgili Kavramların Doğaya Aktarılması: 

Örnek:

• Karlar uçuşurdu camlarda.

• Rüzgârlar ulurdu sabaha kadar. 

 

5. Bir Duyunun Diğer Duyuya Aktarılması:  

Örnek:

• Hâlâ aklımda onun sıcak gülüşü, tatlı bakışı. (Dokunma-Görmeye)

• Nasıl unutabilirim o yumuşak konuşmayı. (Dokunma-Duymaya) 

• Sokaktan acı bir fren sesi geldi. (Tatma-Duymaya)

• Onun keskin bakışları hepimizi korkuttu. (Dokunma-Görmeye)

 

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

​